Dziś tematem Środy z profilaktyką jest higiena cyfrowa, czyli jak nie uzależnić się od niezwykle uzależniających nowych technologii.
Internet
- 11,9% polskich nastolatków w wieku 12–17 lat nadużywa Internetu.
- Użytkownicy Internetu to częściej dziewczęta niż chłopcy oraz starsze nastolatki w wieku 15–17 lat.
- 54,4% młodych ludzi miała kontakt z niebezpiecznymi treściami w Internecie.
Uzależnienie od Internetu, komputera czy telefonu to stosunkowo nowe zjawiska. To stany, który objawiają się zaabsorbowaniem, fascynacją, traktowaniem nowych technologii jako narzędzia odprężenia i redukcji dyskomfortu. Intensywność korzystania zwiększa się w celu regulowania stanów emocjonalnych. Uzależnienie od Internetu i nowych technologii pływa negatywnie na relacje społeczne poprzez wycofanie, pojawianie się problemów szkolnych i zdrowotnych. W sytuacji ograniczonego dostępu pojawia się dyskomfort.
Higiena cyfrowa to działania ograniczające czas spędzany z telefonem, w serwisach społecznościowych i innych aplikacjach. To rozsądne stawianie granic oraz kontrola w użytkowaniu Internetu i nowych technologii.
Jakie objawy powinny zaniepokoić?
- Ciągła potrzeba korzystania z Internetu, komputera, telefonu.
- Brak kontroli nad czasem spędzonym w Internecie, telefonie, komputerze.
- Rozdrażnienie, złe samopoczucie, agresja spowodowane brakiem możliwości lub utrudnieniami w korzystaniu z Internetu, telefonu, komputera.
- Izolowanie się.
- Problemy z koncentracją.
- Problemy ze snem.
- Relacje wirtualne stają się ważniejsze od realnych.
Młodzież kojarzy Internet z samymi pozytywami, często nie dostrzegając zagrożeń. Rolą rodzica jest edukacja i uświadamianie.
Czynniki zwiększające ryzyko uzależnienia
- Trudne relacje społeczne – brak akceptacji, nieśmiałość, samotność, zamknięcie na innych ludzi.
- Brak umiejętności spędzania wolnego czasu w domu i poza domem, brak szerszych zainteresowań, niechęć do zajęć dodatkowych.
- Nieradzenie sobie z trudnościami.
- Wygórowane oczekiwania społeczne dotyczące wizerunku osoby idealnej.
- Brak ograniczeń czasowych w korzystaniu z Internetu, telefonu, komputera.
- Nieprawidłowe relacje rodziców i dzieci, brak zaangażowania w codzienne życie dziecka.
Konsekwencje uzależnienia
- Fizyczne – wady postawy, ból oczu, bóle głowy, wady wzroku, nadmierna masa ciała;
- Psychologiczne – zaburzenia koncentracji, skłonność do kłamania;
- Moralne – przemoc słowna, zatarcie granicy między dobrem a złem;
- Społeczne – zanik więzi emocjonalnych, rezygnacja z aktywnego wypoczynku na świeżym powietrzu;
- Intelektualne – szok informacyjny, niezdolność do racjonalnej selekcji danych, zaburzenia pamięci.
Profilaktyka uzależnień
- Uświadamianie dzieciom mechanizmów i czynników sprzyjających e-uzależnieniom;
- Ograniczanie czasu spędzanego przed komputerem, telefonem.
- Dawanie dobrego przykładu w zakresie korzystania z nowych technologii przez rodziców.
- Zapewnienie wsparcia i właściwej komunikacji w rodzinie, dzięki którym nie trzeba szukać ich w sieci.
- Rozmawianie z dzieckiem, odkrywanie i rozwijanie jego potencjału, poszerzenie i pogłębienie zainteresowań.
- Spędzanie aktywnie czasu wolnego z dzieckiem, ponieważ to rodzice kształtują w dużej mierze nawyki i zainteresowania.
Gdzie szukać pomocy?
Podczas izolacji pandemicznej Internet stanowi znaczną część naszego życia i wielu osobom trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie bez niego. Do sfery online przeniosła się większość aktywności towarzyskich, a za sprawą zdalnego nauczania – edukacja. Jeśli pojawią się pierwsze objawy uzależnienia można uzyskać bezpłatną anonimową poradę i pomoc specjalistów:
- 116 111 – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, czynny całą dobę.
- 800 100 100 – Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa dzieci, pon.- pt. 12.00 – 15.00
- 801 889 880 – Telefon zaufania – uzależnienia behawioralne, pon.-niedz. 17:00-22:00