Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet. W początkowym okresie nie daje żadnych objawów. Wcześnie wykryty jest niemal w 100% uleczalny. Badaj się systematycznie i nie dopuść do rozwoju choroby.
Rak piersi jest wśród nowotworów powodem 23% wszystkich zachorowań i jest przyczyną blisko 14% zgonów. Według Krajowego Rejestru Nowotworów z roku na rok zwiększa się liczba nowych pacjentek. W 2018 r. na raka piersi zachorowało 19 tysięcy Polek, obecnie ta liczba przekracza 24 tysiące. Ryzyko zachorowania na raka piersi podczas życia kobiety wynosi od 10 do 15%.
Rak piersi wcześnie wykryty jest uleczalny. Najważniejszy czynnika ryzyka zachorowania na raka piersi to płeć żeńska (to, że jesteśmy kobietami). 1 na 8 kobiet zachoruje w ciągu całego swojego życia ale na świecie żyje ok. 7,8 miliona kobiet, u których rozpoznano w ciągu ostatnich 5 lata raka piersi. Żyje, a więc rak piersi to choroba dobrze wyleczalna – podkreśla prof. dr hab. n. med. Agnieszka Kołacińska-Wow z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego specjalistka chirurgii onkologicznej i chirurgii rekonstrukcyjnej piersi.
Wg American Cancer Society 5-letnie przeżycia kobiet chorych na wczesnego raka piersi (ograniczonego do piersi) to nawet 99%. Dzięki postępom w nauce, wiele kobiet, które zachorują na raka piersi o tzw. niskim wskaźniku proliferacji, czyli powolnym przebiegu, będzie żyło tak długo, jakby miało żyć bez raka.
Kluczowe jest wczesne rozpoznanie
U kobiet o przeciętnym ryzyku zachorowania na raka piersi zalecane jest badanie mammografii, program profilaktyki dla pań w wieku 45-74 lata w Polsce. Wg NCCN National Comprehensive Cancer Network u kobiet o zwiększonym ryzyku zachorowania na raka piersi: nosicielki patogennych mutacji genetycznych, mocny wywiad rodzinny raka piersi i jajnika, choroby piersi przebiegające z atypią, przebyta radioterapia w obszarze klatki piersiowej przed 30 r.ż., zalecane jest badanie rezonansu magnetycznego MRI piersi, również u kobiet z tzw. ekstremalnego „gęstą” piersią (extremely dense breast), gdyż czułość mammografii w takich scenariuszach klinicznych może być niższa. Uzupełniającym badaniem jest USG piersi w „rękach” i „okiem” doświadczonego lekarza.
Mammografia to prosty, nieinwazyjny i skuteczny sposób na wykrywanie raka piersi. To bezpieczne i bezbolesne badanie, które pozwala wykryć nawet najmniejsze zmiany w piersi i skutecznie je leczyć. Z bezpłatnej mammografii – w ramach programu profilaktyki raka piersi – mogą korzystać kobiety w wieku 45-74 lata co 2 lata oraz kobiety, które chorowały na raka piersi – 5 lat po zakończeniu leczenia.
Gdzie się badać? W mammobusie i pracowni mammografii
W Łódzkiem są 24 pracownie mammograficzne i 40 mammobusów, które każdego dnia odwiedzają także najmniejsze miejscowości. NFZ nie wysyła zaproszeń na badania. Kobieta musi zgłosić się sama, wystarczy wziąć ze sobą dowód osobisty.
Lista postojów mammobusów jest tutaj.
Lista placówek, gdzie można zrobić mammografię w Łódzkiem tutaj.
Samobadanie piersi
Samobadanie piersi to badanie, które powinna robić każda kobieta. Badanie trzeba robić regularnie, żeby dobrze poznać piersi i wyczuć ewentualną różnicę między badaniami. Należy je wykonywać zawsze od 3 do 5 dni po miesiączce. Samobadanie piersi nie zastępuje ani mammografii, ani USG piersi. Jeśli kobietę coś Cię zaniepokoi w wyglądzie piersi, wyczuje guzek – powinna zgłosić się do lekarza.
Kobiety, które nie kwalifikują się do programu profilaktyki raka piersi także mogą i powinny skorzystać z badań USG piersi i mammografii. Skierowanie na badanie może wystawić np. ginekolog lub onkolog. Za badanie zapłaci NFZ. Każda kobieta ma także swoją położną POZ, z którą może porozmawiać o profilaktyce raka piersi, poprosić o naukę samobadania piersi.
Program profilaktyki raka piersi w Łódzkiem. Jak się NIE BADAMY
W Łódzkiem z mammografii w ramach programu profilaktyki raka piersi skorzystało w tym roku 39% kobiet, które mogą skorzystać z badania. W roku 2024 zbadało się 74 tysiące kobiet. 41% z nich to panie w wieku 45-50 lat oraz 69-74, które z programu profilaktyki korzystają od listopada 2023 r.
Znakomita większość kobiet (94%), które zrobiły mammografię usłyszała, że są zdrowe. Tylko u 138 pań wykryto zmiany złośliwe. 2841 pań skierowano na dalsze badania, po to aby ustalić, jakiego rodzaju jest wykryta w piersi zmiana.
Najmniej kobiet zbadało się w powiatach: radomszczańskim (23%), pajęczańskim (27%) i rawskim (28%). Najwięcej w powiecie zgierskim (40%), łódzkim wschodnim (40%) i opoczyńskim (39%).
Rak piersi w Łódzkiem
W Łódzkiem w pierwszej połowie roku z powodu raka piersi zoperowano już 994 kobiety. Szpitale, w których wykonuje się najwięcej tego rodzaju zabiegów to Szpital im. M. Kopernika w Łodzi, ICZMP w Łodzi i Salve w Łodzi. Lekarze przeprowadzili także 295 rekonstrukcji piersi. Takie zabiegi są finansowane przez NFZ.
W tabeli poniżej lista kolejności województw według wartości standaryzowanych współczynników zachorowalności na nowotwory złośliwe piersi i szyjki macicy (ICD10 C50, C53) w Polsce w 2021 roku.
Źródło: Narodowy Instytut Onkologii im. M. Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy.
Czytaj też: 9. edycja Radomszczańskiego Budżetu Obywatelskiego: lista projektów po weryfikacji formalnej