Dziś kolejna Środa z profilaktyką w Narodowym Funduszu Zdrowia. Niezwykle ważna bo dotyczy naszych praw, jako pacjentów.
Tym razem przedstawiamy wybrane najważniejsze zagadnienia i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące praw pacjenta.
Pacjent to osoba, która zwraca się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzysta ze świadczeń zdrowotnych, niezależnie od tego, czy jest chora, czy zdrowa. Prawa pacjenta to zbiór uprawnień, które im przysługują. Ich głównym celem jest domaganie się przynależnych warunków realizowania usług medycznych, a także ochrony autonomii pacjenta i jego prawa do samostanowienia.
Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta określa:
- prawa pacjenta,
- zasady udostępniania dokumentacji medycznej,
- obowiązki w zakresie praw pacjentów podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych,
- kompetencje, zasady powoływania Rzecznika Praw Pacjentów,
- sposoby postępowania przy naruszeniu zbiorowych praw pacjentów,
- w przypadku zdarzeń medycznych tryb i zasady przyznawania odszkodowań oraz zadośćuczynienia.
Z punktu widzenia pacjenta, ustawa ta jest ważnym aktem prawnym, który nie tylko informuje go o przysługujących mu prawach, ale także wskazuje możliwości zgłaszania ich nieprzestrzegania oraz dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia.
Dbaniem o to, by wskazane prawa przysługujące pacjentom były przestrzegane przez przychodnie, szpitale, lekarzy i pozostałe placówki lecznicze zajmuje się Rzecznik Praw Pacjenta.
Poznaj swoje prawa
Jakie prawa przysługują Ci w ramach powszechnego systemu opieki zdrowotnej?
Każdy, zgodnie z Konstytucją RP każdy, niezależnie od swojej sytuacji materialnej, powinien mieć zapewniony równy dostęp do świadczeń zdrowotnych, które finansowane są ze środków publicznych. Warunki i zakres udzielania tych świadczeń określa ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.
Są też grupy uprzywilejowane w korzystaniu z opieki zdrowotnej – zgodnie z konstytucją to: dzieci, kobiety ciężarne, osoby niepełnosprawne i osoby w podeszłym wieku.
Pacjent ma prawo:
- otrzymywać świadczenia zdrowotne, które odpowiadają wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej;
- otrzymywać informacje o swoim stanie zdrowia i o zakresie świadczeń, których udziela Ci placówka medyczna, w tym o profilaktycznych programach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, realizowanych w placówce;
- zgłaszać działania niepożądane produktów leczniczych;
- oczekiwać zachowania tajemnicy informacji związanych z Tobą;
- wyrazić zgodę na udzielenie świadczeń zdrowotnych lub tego nie zrobić;
- oczekiwać poszanowania Twojej intymności i godności;
- mieć dostęp do swojej dokumentacji medycznej;
- sprzeciwić się opinii albo orzeczeniu lekarza;
- oczekiwać poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego;
- otrzymać opiekę duszpasterską lub jej nie chcieć;
- przechowywać swoje wartościowe rzeczy w depozycie.
Kto jest zobowiązany do poszanowania praw pacjenta?
- Osoby wykonujące zawód medyczny: lekarze, pielęgniarki, położne, diagności, fizjoterapeuci, ratownicy medyczni i inni profesjonaliści opieki zdrowotnej oraz każda osoba uczestnicząca w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.
- Podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej oraz współuczestniczące w ich udzielaniu, takie jak: zakłady opieki zdrowotnej (szpitale, przychodnie, ośrodki zdrowia, poradnie, zakłady opiekuńczo-lecznicze. zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze), praktyki lekarskie, pielęgniarskie i położnicze, jednostki badawczo-rozwojowe.
- Inne podmioty opieki zdrowotnej takie jak: Narodowy Fundusz Zdrowia, administracja publiczna właściwa w zakresie ochrony zdrowia, samorządy zawodowe, producenci leków i urządzeń medycznych oraz apteki.
Pacjent ma prawo, aby przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych towarzyszyła mu osoba bliska, bez względu na status ich relacji. Jako rodzice mamy prawo być obecni przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych dziecku.
Rzecznik Praw Pacjenta
W przypadku gdy pacjent uważa, że przysługujące mu prawa związane ze świadczeniem usług medycznych zostały naruszone, może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania wyjaśniającego do Biura Rzecznika Praw Pacjenta.
Szczegółowe informacje na temat Praw Pacjenta można znaleźć:
- Na stronie Rzecznika Praw Pacjenta,
- Na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia,
- W ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
- W ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta,
- W ustawie o działalności leczniczej.
Rzecznik Praw Pacjenta stoi na straży przestrzegania praw pacjentów we wszystkich podmiotach leczniczych na mocy ustawy z 6 listopada 2008r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Do Rzecznika Praw Pacjenta może zgłosić się każda osoba, która uważa, że doszło do naruszenia jej praw jako pacjenta.
Zgodnie z ustawą Rzecznik Praw Pacjenta:
- prowadzi postępowania wyjaśniające w sprawach indywidualnych oraz w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów;
- reprezentuje poszkodowanych pacjentów w sprawach cywilnych;
- analizuje skargi pacjentów i określa zagrożenia i obszary w systemie ochrony zdrowia, które wymagają naprawy;
- współpracuje w zakresie przestrzegania praw pacjenta z podmiotami, które udzielają świadczeń zdrowotnych;
- współpracuje z organizacjami pozarządowymi;
- współpracuje z organami władzy publicznej, by zapewnić pacjentom przestrzeganie ich praw, w szczególności z ministerstwem zdrowia;
- opracowuje i wydaje publikacje oraz programy edukacyjne popularyzujące wiedzę o ochronie praw pacjentów.
Poniżej rozmowa z ekspertem Grzegorzem Błażewiczem, zastępcą Rzecznika Praw Pacjenta.
Czytaj też: Światowy Dzień Walki z Rakiem – 22 tys. mieszkańców z zieloną kartą w 2022 roku