Choroby płuc w statystykach
- Nowotwory płuc zajmują 2 miejsce co do częstości występowania wszystkich nowotworów w Polsce.
- Choroba występuje prawie wyłącznie u palaczy. Co roku na raka płuca umiera ponad 20 tysięcy Polaków.
- Szacuje się, że około 2 mln Polaków choruje na POChP.
- Ponad 4 mln osób w Polsce (dzieci i dorosłych) cierpi na astmę oskrzelową.
- Pulmonolodzy alarmują, że z roku na rok rośnie liczba Polaków, którzy zapadają na choroby płuc.
CZY WIESZ …?
Jakie są najczęstsze choroby płuc?
Choroby płuc to duża grupa schorzeń o różnym pochodzeniu. Dotykają osoby w każdej grupie wiekowej. Główne z nich to:
- choroby infekcyjne, zakaźne – na skutek styczności z wirusami lub bakteriami np. zapalenie płuc, gruźlica, COVID-19;
- choroby o podłożu alergicznym – np. astma, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;
- choroby onkologiczne – nowotwory płuca (w tym rak płuca) i opłucnej oraz śródpiersia;
- przewlekłe niezakaźne choroby płuc – POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc);
- zaburzenia oddychania w czasie snu – np. bezdech senny
Przyczyną wielu schorzeń układu oddechowego jest dym tytoniowy, który zawiera w swoim składzie 4000 związków chemicznych, w tym ponad 400 o działaniu drażniącym i 50 o działaniu rakotwórczym.
Czynniki ryzyka chorób płuc
- Dym tytoniowy – palenie czynne i bierne.
- Ekspozycja na wewnętrzne źródła emisji zanieczyszczeń (opalanie mieszkań i gotowanie z użyciem biopaliw).
- Otyłość.
- Brak aktywności fizycznej, spadek wydolności płuc.
- Zanieczyszczenie środowiska – przemysłowe i komunikacyjne.
- Ekspozycja na radon i azbest.
- Ekspozycja na pyły i substancje chemiczne w miejscu pracy.
- Predyspozycje rodzinne.
- Częste zakażenia układu oddechowego, zwłaszcza w dzieciństwie.
- Niedoleczone, przewlekłe stany zapalne w obrębie układu oddechowego.
- Stany niedożywienia i niedoborów w organizmie.
Niepokojące objawy
Nie należy lekceważyć takich objawów jak:
- kaszel utrzymujący się dłużej niż 3 tygodnie;
- kaszel z odkrztuszaniem plwociny;
- obecność krwi w odkrztuszanej plwocinie;
- chrypka;
- bóle w klatce piersiowej lub bóle barku;
- świszczący oddech;
- niezamierzona utrata masy ciała;
- nocna potliwość, niewyjaśnione stany gorączkowe;
- senność dzienna.
Profilaktyka
- Rzuć palenie tytoniu, a najlepiej nie sięgaj po pierwszego papierosa.
- Unikaj biernego palenia, chroń dzieci przed dymem tytoniowym.
- Utrzymuj aktywność fizyczną, lecz unikaj jej na zewnątrz w okresach pogorszenia jakości powietrza.
- Odżywiaj się zdrowo, pamiętaj o urozmaiceniu diety (darmowe plany żywieniowe z przepisami na zdrowe dania znajdziesz na portalu diety.nfz.gov.pl.).
- Unikaj kontaktu z osobami chorymi na infekcje i choroby zakaźne.
- Zadbaj o całkowite wyleczenie przeziębień.
- Pamiętaj o częstym wietrzeniu pomieszczeń.
- W przypadku alergii i astmy – unikaj lub ogranicz kontakt z alergenami.
- Przestrzegaj zasad bezpieczeństwa i higieny w pracy w zawodach narażonych na czynniki szkodliwe dla układu oddechowego.
- Zaszczep się przeciw grypie i przeciw COVID-19.
Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)
Program adresowany jest do osób powyżej 18 roku życia palących tytoń. Celem programu jest ocena stanu zdrowia płuc, pomoc w rzuceniu nałogu palenia i wzrost świadomości zdrowotnej. U osób w wieku 45-65 lat biorących udział w programie stosuje się diagnostykę POChP, kluczowe badanie, które jest wykonywane to spirometria. Pojemność życiowa płuc, a tym samym wydolność płuc spada wraz z wiekiem, u palaczy spadek ten następuje 2-3 razy szybciej. Warto podjąć działania zmierzające do rozstania się z nałogiem, aby poprawić parametry życiowe płuc i uchronić się przed wieloma schorzeniami.
