Środa z profilaktyką. Nowotwory przewodu pokarmowego

Dziś Środa z Profilaktyką poświęcona nowotworom układu pokarmowego. Choć ich objawy i przebieg są różne wspólnymi dla nich wszystkich czynnikami ryzyka są otyłość, palenie papierosów i picie alkoholu. To nałogi i przyzwyczajenia, na które ma wpływ każdy z nas.

Alarmujące statystyki

• Nowotwory przewodu pokarmowego stanowią 15-20% wszystkich nowotworów.
• Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów na nowotwory przewodu pokarmowego zapada rocznie ponad 31 tys. Polaków, ponad 25 tys. osób umiera.
• Nowotwory układu pokarmowego są najczęstszym rodzajem raka wśród mężczyzn, u kobiet są drugim co do częstości występowania.
• 50% nowotworów w obrębie układu trawiennego cechują złe rokowania.

Czym są nowotwory układu pokarmowego?

Nowotwory układu pokarmowego to grupa zróżnicowanych jednostek chorobowych, zlokalizowanych w przewodzie pokarmowym. Zaliczamy do nich: raka przełyku, żołądka, trzustki, wątroby, pęcherzyka żółciowego, jelita cienkiego, okrężnicy oraz odbytnicy.

Niepokojące objawy

Objawy alarmowe nowotworów przewodu pokarmowego są różne, w zależności od umiejscowienia i mogą być mało charakterystyczne. Łatwo je przeoczyć lub uznać za przejściowe niedomagania.

Do najgroźniejszych nowotworów układu pokarmowego zaliczamy:

• raka trzustki – jest to wysoko śmiertelny nowotwór, który ze względu na niespecyficzne objawy diagnozowany jest zazwyczaj w zaawansowanym stadium. Pierwsze objawy są mało charakterystyczne, należą do nich: nudności, utrata apetytu, bóle brzucha, spadek masy ciała. Dopiero wyraźne symptomy, zwykle związane z przerzutami, takie jak żółtaczka czy bóle pleców, prowadzą do postawienia właściwej diagnozy;
• raka wątroby – podobnie, jak w przypadku raka trzustki – głównym powodem wysokiej statystyki zgonów jest późne wykrycie nowotworu. Do najczęstszych objawów zaliczamy: żółtaczkę, ból w nadbrzuszu, wodobrzusze, spadek masy ciała, osłabienie;
• raka żołądka – początkowe objawy są nieswoiste i obejmują ból brzucha, nudności, brak apetytu, chudnięcie, osłabienie, częste odbijania, smoliste stolce. Zaawansowane stadium daje wyraźne objawy: postępujące trudności w połykaniu, nasilony ból po jedzeniu, wyczuwalny guz, wodobrzusze;
• raka przełyku – pierwszymi objawami związanymi z rozwojem choroby mogą być trudności i ból przy połykaniu, wymioty, spadek masy ciała, krwawienia z przewodu pokarmowego oraz nocne bóle.

Najczęstszym nowotworem układu pokarmowego jest:

• rak jelita grubego – zwykle rozwija się powoli, we wczesnym stadium rozwoju może nie dawać żadnych niepokojących objawów. Są one częściowo zależne od lokalizacji procesu nowotworowego. Do najczęstszych należą powtarzające się krwawienia z odbytnicy, zmiana rytmu wypróżnień – pojawienie się i utrzymywanie niewyjaśnionej biegunki lub zaparcia, krew w stolcu, ból i skurcze brzucha, utrata masy ciała, anemia, osłabienie i brak apetytu.
  

  ---

Czynniki ryzyka

• Rak trzustki: przewlekłe zapalenie trzustki, spożywanie alkoholu, palenie papierosów, cukrzyca, otyłość, predyspozycje genetyczne.
• Rak wątroby: marskość wątroby spowodowana nadużywaniem alkoholu, zakażeniami wirusami zapalenia wątroby typu B i typu C, cukrzyca, otyłość.
• Rak żołądka: środowiskowe, nieprawidłowa dieta, otyłość, spożywanie alkoholu, palenie papierosów.
• Rak przełyku: spożywanie alkoholu, palenie tytoniu, choroba refluksowa, otyłość, oparzenie chemiczne i fizyczne przełyku, infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego HPV.
• Rak jelita grubego: otyłość, nieprawidłowa dieta, obecność w jelicie grubym gruczolaków, predyspozycje genetyczne, stany zapalne jelit, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, wiek powyżej 50 roku życia, występowanie choroby Leśniowskiego – Crohna.

Profilaktyka

Zasadniczą rolę w redukcji ryzyka rozwoju nowotworów odgrywa profilaktyka pierwotna.

• Odżywiaj się zdrowo, wybieraj produkty bogate w błonnik (owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych). Unikaj potraw, takich jak: czerwone mięso, produkty wysokoprzetworzone, sól, cukier, pokarmy wysokokaloryczne, smażone.
• Rzuć palenie, ogranicz spożywanie alkoholu.
• Utrzymuj prawidłową masę ciała (18,5 – 24,9 BMI). BMI =
• Uprawiaj regularnie, umiarkowaną aktywność fizyczną 150–300 minut tygodniowo.
• Chroń się przed zakażeniami wirusowymi np. wirusem zapalenia wątroby typu C czy wirusem brodawczaka ludzkiego HPV.
• Przeprowadź wywiad rodzinny, wiele nowotworów układu pokarmowego jest uwarunkowanych genetycznie.

Znaczenie wczesnej diagnostyki

W większości przypadków nowotwory przewodu pokarmowego wykrywane są zbyt późno, kiedy choroba ma postać zaawansowaną. Bardzo duże znaczenie mają badania przesiewowe.

W ramach programu badań przesiewowych raka jelita grubego można wykonać bezpłatną kolonoskopię profilaktyczną. Program skierowany jest do osób w wieku 55 – 64 lat, które otrzymały imienne zaproszenie na badanie oraz do osób w wieku 20–65 lat, które nie otrzymały zaproszenia, ale znajdują się w grupie ryzyka.

Szczegółowe informacje o programie znajdziesz na stronach:
http://pbp.org.pl/ lub https://www.gov.pl/web/zdrowie/profilaktyka-raka-jelita-grubego

---

Chcesz być na bieżąco - zainstaluj naszą aplikację na swoim telefonie!

Darmowa aplikacja dostępna do ściągnięcia na Androida, oraz iOS w skelpach Google Play i App Store