76. rocznica zamordowania 12 żołnierzy KWP po procesie w kinie „Wolność” w Radomsku
76 lat temu, w nocy z 9 na 10 maja 1946 r., dwunastu skazanych na śmierć żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego (biorących udział w akcji uwolnienia więźniów z aresztu w Radomsku, przeprowadzonej w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r.) zostało zamordowanych przez funkcjonariuszy PUBP w Radomsku. Zwłoki zakopano w dole po niemieckim bunkrze w okolicach Bąkowej Góry.
74 lat temu, w nocy z 9 na 10 maja 1946 r., dwunastu skazanych na śmierć żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego zostało zamordowanych. Poprzedniego dnia, 8 maja, prezydent Bolesław Bierut nie skorzystał z przysługującego mu prawa łaski. Proces w trybie doraźnym, odbył się 7 maja w kinie „Wolność” w Radomsku.
76 lat temu, 7 maja 1946 r., w radomszczańskim kinie „Wolność” („Kinema”) odbył się pokazowy proces doraźny, w którym sądzono siedemnastu żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, zatrzymanych przez komunistyczny aparat represji po akcji uwolnienia więźniów z aresztu w Radomsku, przeprowadzonej w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. (oddziałem dowodził porucznik Jan Rogulka pseudonim „Grot”).
Wyroki śmierci orzekane przez sądy doraźne były niekiedy wykonywane publicznie, przez powieszenie skazańców w centralnym punkcie danej miejscowości. Było to podyktowane chęcią wywołania, jak największego efektu propagandowego i zastraszenie ludności, w tym potencjalnych wrogów systemu komunistycznego. Wedle niedawno odnalezionych dokumentów, miało do tego dojść również w Radomsku. Z wnioskiem o zezwolenie na publiczne wykonanie wyroku na por. Janie Rogulce ps. „Grot” wystąpił sowiecki Szef Wojskowego Sądu KBW płk Konstanty Lasota. W dniu 9 maja „ze względu na szczególny charakter przestępstwa” zezwolenia na publiczną egzekucję udzielił podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Leon Chajn. Ostatecznie do tego nie doszło.
Na kilka godzin przed śmiercią skazańcy odbyli ostatnią spowiedź i przyjęli Komunię Św., której udzielił ks. Stanisław Piwowarski, wikariusz parafii p.w. św. Lamberta w Radomsku.
Egzekucja odbyła się najprawdopodobniej w piwnicach PUBP w Radomsku. Bezpośredni sprawcy brutalnego mordu zachowali konsekwentnie milczenie. Zwłoki zakopano w dole po niemieckim bunkrze w okolicach Bąkowej Góry. Wkrótce ciała zostały odnalezione przez mieszkańców wsi i przetransportowane kilkoma wozami konnymi na miejscowy cmentarz, gdzie były przez cały dzień identyfikowane przez bliskich. Uczestniczyli w tym również żołnierze KWP, którzy ochraniali ekshumację.
Według relacji świadków ciała nosiły ślady tortur, były potwornie zmasakrowane i okaleczone, niektórych nie można było rozpoznać. Wszyscy mieli ręce powiązane z tyłu drutem kolczastym. Zwłoki pochowano na cmentarzu, lecz po pewnym czasie wykopano je powtórnie. Rodziny przywiozły elementy garderoby i prześcieradła, którymi owijano ciała, wkładane następnie do trumien.
Por. Jana Rogulka (l. 33) został pochowany przez bliskich w rodzinnej mogile na cmentarzu w Niedośpielinie. Najmłodszy z zamordowanych Leopold Słomczyński (l. 19) spoczął na cmentarzu w Radomsku pod fałszywym nazwiskiem Górecki. Pozostałych dziesięciu pochowano we wspólnej mogile na cmentarzu w Bąkowej Górze. Byli to: Józef Kapczyński (l. 24), Józef Koniarski (l. 36), Ryszard Nurkowski (l. 20), Benedykt Ratajski (l. 20), Czesław Turlejski (l. 19), Karol Wieloch (l. 19), Stanisław Wersal (l. 19), Ryszard Chmielewski (l. 22), Tadeusz Schabowski (l. 22) i Piotr Proszowski (l. 23).
Dopiero w maju 1990 r. odbyły się w Bąkowej Górze uroczystości rocznicowe, w trakcie których oddano hołd pomordowanym. Dwa lata później w miejscu odnalezienia zwłok oraz na zbiorowej mogile odsłonięto pamiątkowe tablice.
Czytaj też: 76. rocznica zamordowania 12 żołnierzy KWP. Uroczystości na Bąkowej Górze
Chcesz być na bieżąco - zainstaluj naszą aplikację na swoim telefonie!
Darmowa aplikacja dostępna do ściągnięcia na Androida, oraz iOS w skelpach Google Play i App Store
